تغذیه مناسب بعد از جراحی ایمپلنت دندان

بعد از جراحی ایمپلنت دندان رژیم غذایی صحیح و متناسب اهمیت بسیار زیادی دارد. پس از عمل جراحی ایمپلنت و طی دوره نقاهت و بهبودی، مانند هر عمل جراحی دیگری بیمار باید تا مدتی، برخی از مواد غذایی را حتما بخورد و از خوردن برخی دیگر از مواد غذایی پرهیز جدی کند.

داشتن یک رژیم غذایی متناسب و متعادل در ۳ ماه اول بهبودی، به جذب انرژی و کاهش درد و ناراحتی بعد از جراحی کمک می کند، از بروز مشکلات ثانویه غیر قابل جبران مثل ایجاد تغییر نامطلوب، خونریزی بیش از حد، التهاب و درد در بیمار جلوگیری می کند، تاثیر قابل توجهی بر روند بهبود زخم های ایجاد شده در دهان دارد و از ایجاد فشار بیش از حد مخرب بر دندان ‌های جایگزین شده ممانعت به عمل می آورد.

در ادامه نکات تغذیه ای مهم بعد از گذاشتن ایمپلنت را با هم بررسی می کنیم:

 رژیم غذایی در ۲۴ ساعت اول بعد از جراحی گذاشتن ایمپلنت دندان

بیمار در یک ساعت اول بعد از جراحی ایمپلنت نباید چیزی بخورد و سپس بعد از برداشتن اسفنج یا گاز های اطراف ایمپلنت احتمالا قادر خواهد بود غذا خوردن را شروع کند. در ساعت های اولیه پس از جراحی، اندکی احساس تورم، درد و خونریزی در محل جراحی ایمپلنت امری طبیعی است.

در ساعات اولیه بعد از عمل، بیمار حتما باید از خوردن غذاها و نوشیدنی های خیلی گرم خودداری کند. بهتر این است که ابتدا خوردن مایعات فراوان تا ۲-۳ لیتر در روز را شروع کند زیرا هیدراتاسیون باعث افزایش سرعت بهبودی زخم ها و جلوگیری از سایر اختلالات و عوارض احتمالی نامطلوب در این دوره می شود. نکته بسیار مهم بعد از جراحی این است که حداقل در ۲۴ تا ۴۸ ساعت اول بعد از عمل بیمار به هیچ وجه برای نوشیدن مایعات از نی استفاده نکند چون نیروی مکش به زخم اطراف ایمپلنت فشار منفی وارد کرده و در روند بهبود آن اختلال ایجاد می کند.

تمام غذاهایی که برای وعده های روزانه انتخاب می شوند باید ساده، نرم و نیازمند حداقل نیروی لازم برای جویدن باشند تا به بافت های تازه پیوند خورده آسیب وارد نشود:

o مایعات خنک مثل آب و سایر نوشیدنی های غیر قندی مقوی ، آبمیوه های طبیعی، شیر و … بنوشد
o قهوه و چای سرد یا ولرم که نوشیدنی های التیام بخشی هستند، مصرف کند
o مصرف اسموتی و شیک هایی که مغذی و سیرکننده هستند و به تامین ویتامین ها و مواد ضروری بدن کمک می کنند
o خوردن ماست و بستنی
o مصرف انواع سوپ ها و غذاهای آبکی سرد، که بهتر است آن ها را ابتدا میکس و سپس مصرف کند
o مصرف انواع پوره ها با افزودنی های مختلف مقوی
o مصرف کمپوت سیب و یا هر میوه غیر اسیدی دیگری
o استفاده از میوه های نرم شده مانند موز
o خوردن آبگوشتی که مواد جامد ندارد و دمای آن خیلی بالا نیست

 رژیم غذایی در هفته اول بعد از جراحی گذاشتن ایمپلنت دندان

در هفته اول بعد از جراحی ایمپلنت خوردن غذاهای آبکی هم چنان باید ادامه پیدا کند و هم زمان که وضعیت دهانی رو به بهتر شدن است، بیمار می تواند غذاهای جامد نرم را به آرامی وارد رژیم غذایی خود کند. بهتر است بیمار مواد غذایی سرشار از پروتئین و مواد مغذی را برای تسریع در روند بهبودی زخم خود انتخاب کند. هر گونه فشار غیر قابل تحمل بر روی بافت ها و دندان ها، تاخیر در روند بهبودی را ایجاد خواهد کرد و بیمار حداقل در هفته اول بعد از جراحی گذاشتن ایمپلنت دندان باید از خوردن غذاهای سخت و جویدن این غذاها با ایمپلنت خودداری کند.

 رژیم غذایی از هفته دوم تا پایان ماه اول بعد از جراحی گذاشتن ایمپلنت دندان

در ماه اول بعد از جراحی ایمپلنت استفاده از انواع مرکبات و سبزیجات نقش بسیار مهمی در روند بهبودی بافت های لثه و اطراف دندان دارد. بعد از گذشت دو هفته پیوندها محکم تر شده اند اما هم چنان بافت های لثه ای حساس هستند و نباید فشار بیش از حد بر روی آن ها وارد شود. هم چنین باید بین استخوان فک و ایمپلنت ها اتصال محکمی برقرار شود تا مانند دندان های طبیعی بتوانند فانکشن مناسب داشته باشند. بنابراین بهتر است فرد از غذاهای سرشار از کلسیم مانند پنیر، ماست و پودرهای حاوی کلسیم استفاده کند تا به روند بهبودی کمک کند.

اگر فرد می خواهد به وعده غذایی خود گوشت را اضافه کند، بهتر است از گوشت انواع ماهی ها که نیازی به جویدن های سنگین و طولانی ندارند، استفاده کند. همچنین اگر می خواهد سایر گوشت ها را مصرف کند ، بهتر است از گوشت قرمز چرخ کرده و سینه مرغ چرخ شده که جویدن آن ها آسان تر است، استفاده کند.

 رژیم غذایی در ماه دوم بعد از جراحی گذاشتن ایمپلنت دندان

در ماه دوم بعد از جراحی ایمپلنت به دلیل بهبود نسبی بافت های ملتهب اطراف زخم و وضعیت لثه، رژیم غذایی بیمار می تواند تا حدی تغییر کند و فرد قادر خواهد بود غذاهایی را که نسبتا سفت تر هستند مانند نان، گوشت قرمز کاملاً پخته شده و نرم و … مصرف کند.

 رژیم غذایی سه تا شش ماه بعد از جراحی گذاشتن ایمپلنت دندان

فرآیند التیام و ترمیم استخوان فک به مرور زمان و به طور معمول در یک دوره ی شش ماهه در بیماران به طول می انجامد. رژیم غذایی در ماه سوم به بعد، پس از جراحی ایمپلنت به دلیل التیام کامل بافت لثه بیمار، تا حدودی بدون محدودیت خواهد بود و در عین حال بهتر است بیمار هم چنان از خوردن خوراکی های سفت و میوه های خام جدا خودداری کند.

 چرا گنجاندن مواد پروتئینی در رژیم غذایی بعد از جراحی ایمپلنت دندان اهمیت زیادی دارد؟

پروتئین ها هم به ساخت و ترمیم بافت ‌هایی که در اثر عمل جراحی آسیب دیده  اند، کمک می کنند و هم به مبارزه علیه عفونت. دندان‌ پزشکان توصیه می‌ کنند که بعد از گذاشتن ایمپلنت دندان، بیمار حتی بیش از دیگر مواقع مواد پروتئینی را مصرف کند تا سرعت التیام زخم و بهبود وضعیت بدن افزایش پیدا کند.

مغزها و دانه های گیاهان و انواع گوشت ها حاوی مقادیر بسیار زیادی پروتئین هستند ولی برای تغذیه بعد از جراحی ایمپلنت دندان غیر قابل استفاده هستند. از منابع پروتئینی قابل استفاده در رژیم غذایی میتوان به پودرهای پروتئین، میوه آووکادو، کره بادام زمینی، تخم مرغ، لوبیا و محصولات لبنی نرم مانند ماست اشاره کرد.

بی اشتهایی در دوره بعد از جراحی گذاشتن ایمپلنت دندان

بی‌اشتهایی و نداشتن میل به غذا پس از جراحی ایمپلنت دندان امری کاملا طبیعی است. این بی اشتهایی می تواند علت های مختلفی داشته باشد. ممکن است بیمار نگران ایجاد درد یا وارد آمدن آسیب به ناحیه جراحی بعد از خوردن مواد غذایی باشد و همین امر طبیعتا فرد را عصبی می کند و باعث کاهش فزاینده اشتهای بیمار می شود. دندان پزشک در وهله اول باید مطمئن شود که بیمار در خوردن مواد غذایی نرم ، مشکلی ندارد و آسیبی به محل جراحی شده وارد نمی شود.

او همچنین باید به بیمار تاکید کند که رساندن مواد غذایی مقوی به بدن در مرحله بهبودی بعد از گذاشتن ایمپلنت دندان، اهمیت بسیار زیادی دارد. برای غلبه بر این بی اشتهایی میتوان به بیمار توصیه کرد که تعداد وعده های غذایی را در طول روز افزایش دهد و اگر میلی به غذا ندارد در هر وعده مقدار مواد غذایی مصرفی خود را کاهش دهد. اگر بیمار حین غذا خوردن درد دارد، باید برای او مسکن مناسب تجویز کرد.

 رژیم غذایی برای افراد دیابتی بعد از جراحی گذاشتن ایمپلنت دندان

همان طور که می دانیم افراد دیابتی به دلیل شرایط خاص سلامت بدنی که دارند باید از مصرف برخی از غذاها اجتناب کنند. این بیماران بعد از جراحی ایمپلنت می توانند در رژیم خود از این مواد غذایی استفاده کنند:

میوه های تازه و نرم، سبزیجات پخته شده، اسفناج و کلم ، سفیده تخم مرغ، پنیر کم چرب ، برنج قهوه ای، سینه مرغ ، ماهی، کره بادام زمینی، جو دو سر و …

در دوره بعد از گذاشتن ایمپلنت دندان از چه غذاهایی باید اجتناب شود؟

o استفاده از غذاهای داغ، خوراکی های صنعتی، میوه های هسته دار، خوراکی های شور و تند ممنوع است.

o استفاده از میوه  ها و مواد اسیدی مثل شربت پرتقال در طول درمان ایمپلنت ممنوع است و باعث درد شدید، سوزش، التهاب و خونریزی در محل جراحی می  شود.

o گوجه فرنگی و سس حاوی گوجه فرنگی نیز به دلیل اسیدی بودن نباید مصرف شوند.

o باید از خوردن مواد غذایی حاوی کربوهیدرات ، قند ، شیرینی و شکلات خودداری شود چون سبب بروز پوسیدگی در دندان می شود. به جای مصرف مواد غذایی که حاوی قند و کربوهیدرات هستند، از عسل طبیعی که خواص زیادی دارد استفاده شود.

o خوراکی های چسبنده یا جویدنی مثل آدامس و میوه های خشک و پاستیل اصلا مصرف نشود.

o تخمه باعث درد در محل جراحی می شود و خوردن آن ممنوع است.

o خودداری از مصرف آجیل ها و موادی که جویدن آن ها به نیروی زیادی نیاز دارد.

o تا ۲ هفته بعد از جراحی ایمپلنت از خوردن غذاهای سرخ کردنی پرهیز شود.

o مصرف میوه هایی که دانه های ریز دارند مثل توت فرنگی به هیچ عنوان توصیه نمی شود چون ممکن است دانه های آن در دندانی که تازه ایمپلنت شده، گیر کند و مشکلات بعدی را به همراه داشته باشد.

o باید حداقل برای چند روز از سیگار کشیدن یا نوشیدن مشروبات الکلی خودداری شود.

 عوارض جانبی ناشی از رعایت نکردن رژیم غذایی پس از عمل جراحی گذاشتن ایمپلنت دندان

o اگر بیمار در انتخاب نوع غذای مصرفی خود بعد از جراحی ایمپلنت دندان دقت کافی نکند، با عوارضی مثل درد بسیارشدید، خونریزی زیاد، تورم و غیره رو به رو می شود که در نهایت سبب می شود جوش خوردن ایمپلنت دندان با استخوان فک به تعویق بیفتد و یا حتی ایمپلنت شکست بخورد. در نتیجه بهتر است بیمار چند ماه اول بعد از گذاشتن ایمپلنت رژیم غذایی متناسبی را رعایت کند تا بعد از بهبودی بتواند مواد غذایی دلخواه خود را مصرف کند.

o بعد از عمل جراحی ایمپلنت دندان خوردن غذاهایی که خیلی سخت هستند باعث تشدید درد و خونریزی در لثه ها می شود. خوردن غذاهای سفت و سخت هم چنین می تواند باعث افزایش خونریزی بیش از حد انتظار شود.

o مصرف نوشیدنی ها با استفاده از نی، ممکن است لخته خون ایجاد شده در محل جراحی را از بین ببرد و سبب ایجاد Dry socket در ناحیه شود که بسیار دردناک است. این مسئله می تواند فرایند بهبودی را طولانی تر کند. برای جلوگیری از این مشکل بیمار نباید از نی استفاده کند و پس از گذشت چند هفته و حاصل شدن بهبودی می تواند دوباره از نی استفاده کند.

جراحی گذاشتن ایمپلنت دندان جزو جراحی هایی محسوب می شود که رعایت تغذیه قبل و بعد از آن می تواند در سرعت بهبود و تقویت بافت های حمایت کننده دندان و ایمپلنت های دندانی و همچنین در موفقیت آمیز بودن این عمل تاثیر بسیار زیادی داشته باشد. در این جا سعی شد مواد غذایی مجاز و غیر مجاز در این دوره و عوارض و مشکلات ایجاد شده بر اثر داشتن برخی عادت های غذایی را بر سرعت بهبود بافت ها تا حد امکان مورد بررسی قرار دهیم تا بیمار با رعایت موارد گفته شده بتواند بهترین نتیجه را از جراحی ایمپلنت خود بگیرد.

بیمار باید توجیه شود که تمامی وعده های غذایی را متشکل از انواع غذاهای مقوی و مایعات به اندازه کافی و مورد نیاز بدن خود استفاده کند. رعایت همه این مواردی که در بالا گفته شد از وارد آمدن آسیب به بافت اطراف لثه و دندان ممانعت به عمل می آورد و موجب می شود ریکاوری بدن سریع تر اتفاق بیفتد. رژیم صحیح تا چند ماه بعد از جراحی ایمپلنت، دوره درمان و نقاهت را کوتاه تر می کند و فرد بعد از گذشت مدت کوتاهی دوباره می تواند به رژیم غذایی عادی خود بازگردد.

توجه به این نکته حائز اهمیت است که هیچ وعده غذایی به هیچ عنوان نباید حذف شود و رعایت این اقدامات احتیاطی کمک می کند تا بافت های دهان بیمار شانس بهتری برای بهبودی داشته باشند.