این روزها بیشتر مردم به دنبال داشتن یک لبخند منحصر به فرد و زیبا هستند .لمینت دندان (Dental laminate) نوعی ونیر (Veneer) است که در واقع روکش نازکی و همرنگ دندان است که برای ارتقا زیبایی لبخند و ظاهر کلی فرد طراحی شده و به سطح جلوی دندان ها متصل می شود. لمینت دندان باعث می شود فرم و رنگ دندان ها بهبود یابد و فاصله میان دندان ها (دیاستم دندانی) بسته شود، همچنین اگر دندانی شکستگی یا ترک خوردگی دارد و یا کج است انجام ونیر لمینت روی آن مشکلات آن را برطرف می کند.
جنس لمینت ها از پرسلن (سرامیک) است به همین دلیل به آن ها ونیر پرسلن (veneer porcelain) نیز گفته می شود. لمینت ها ۵ الی ۶ میلی متر قطر دارند و با کمک باندهای خاصی روی دندانی که تراشیده شده است، چسبانده می شوند.
موارد استفاده از لمینت دندان
لمینت دندان در شرایطی که دندان مورد نظر دارای نقایص کانتور، شکل یا رنگ می باشد، گزینه ایده‌آلی است و معمولا از آن برای اصلاح موارد زیر استفاده می شود:
• دندان هایی که به دلایلی مثل درمان عصب کشی، مصرف داروهایی مثل تتراسایکلین، مصرف بیش از حد فلوراید، تاثیر رزین‌های پر‌کننده و غیره دچار تغییر رنگ شده اند و به بلیچینگ مقاوم هستند.
• دندان هایی که در اثر ساییدگی فرم آن ها تغییر کرده است.
• دندان هایی که ترک‌خورده یا شکسته اند.
• دندان ها با مشکلات متوسط به هم ریختگی که به ارتودنسی نیاز ندارند.
• بستن فاصله میان دندان ها در دندان های فاصله دار ( دیاستم).
لمینت دندان برای چه افرادی مناسب نیست؟
• افرادی که پوسیدگی دندانی یا بیماری فعال لثه دارند.
• افرادی که استحکام دندان آن ها در نتیجه پوسیدگی، شکستگی و یا پر کردن کم شده است.
• کسانی که مینای کافی روی سطح دندان خود ندارند.
• افرادی که عادات پارافانکشنال مثل دندان قروچه دارند و دندان‌های خود را به هم می سایند. زیرا این عادت ممکن است باعث ترک خوردن یا شکستن لمینت شود.
انواع لمینت
لمینت های سرامیکی دندانی انواع مختلفی دارند:
۱٫ از فلدسپاتیک پرسلن درست شده و به شکل پودرگذاری در لابراتوار روی مدلی که از قالب گیری ساخته شده، قرار داده می شود.
۲٫ لمینت های سرامیکی High pressed ceramic نوع دیگر و متداول لیمنت است که آن را به صورت پرس روی مدل قالب گیری در کوره فرم می دهند.
۳٫ این نوع از لمینت ها به صورت ماشینی از بلوک های سرامیکی تراش داده می شود.
مقایسه ونیر لمینت با ونیر کامپوزیت
• لمینت های سرامیکی بهتر از کامپوزیت رزین در برابر لکه ها مقاومت می کنند.
• به دلیل این که ویژگی‌های بازتابش نور در لمینت های سرامیکی از دندان‌های طبیعی بیشتر است، لمینت های سرامیکی زیباتر و طبیعی تر هستند.
• هزینه درمان لمینت از کامپوزیت بیشتر است.
• درمان لمینت چند جلسه طول می کشد اما کامپوزیت روشی یک جلسه ای است.
• اگر دندانی که میخواهد لمینت شود تحت فشار زیادی قرار دارد لمینت سرامیکی مقاوم‌تر و مطمئن‌تر است.
• اگر بیمار از مواد غذایی رنگی در رژیم خود استفاده می کند و یا سیگار می‌کشد لمینت سرامیکی چون در مقابل تغییر رنگ و لکه مقاوم است، درمان مناسب تری است.
• لمینت‌های سرامیکی در بیشتر موارد نیاز به تراش مختصر دندان و قالب گیری دارند اما برای کامپوزیت تراش دندان و قالب گیری نیاز نیست.
• لمینت‌های دندانی در صورت نگهداری خوب می‌توانند تا ۱۵ سال یا بیشتر عمر کنند. در حالی‌که عمر کامپوزیت معمولا کمتر است.
• لمینت های سرامیکی نیاز به پالیش ندارند اما کامپوزیت در فواصل زمانی یک سال یا بیشتر نیاز به پالیش دارد.
• لمینت های سرامیکی در صورت لب پر شدن قابل ترمیم نیستند و باید تعویض شوند اما کامپوزیت ها قابل ترمیم هستند.
• به طور کلی در صورتی که شدت یا گستردگی مشکل نیازمند ترمیم زیاد باشد لمینت مناسب تر و در صورتی که مشکل خفیف تر باشد کامپوزیت که روشی محافظه کارانه تر است مناسب تر می‌باشد.
لومینیرز دندان چیست؟ مقایسه ونیر لمینت با لومینیرز دندان
گفتیم که اکثر لمینت ها نیاز به تراش مختصر دندان دارند. لومینیرز نوعی لمینت است که با تکنیک بدون تراش و بدون دستکاری دندان قابل انجام می باشد. دندان پزشکان به این روش، روش بدون نیاز به آمادگی (preparation) یا ونیر بدون تراش می گویند. در واقع لومینیزر معروف ترین برندی است که نصب آن نیاز به تراش دندان ندارد همان طور که برند های دیگری هم هستند که نیاز به تراش ندارند.
در مقایسه لومینیرز با لمینت های سرامیکی دندان:
• قیمت هر دو درمان برابر است.
• هر دو آن ها ضد لک هستند و رنگشان با گذشت زمان تغییر نمی کند.
• هر دو درمان مقاومت و ماندگاری بالایی دارند.
• جنس هر دو از سرامیک است.
• هر دو ظاهری طبیعی دارند و دیاستم دندانی را به خوبی بر طرف می کنند.
• قرار دادن ونیر لمینت نیاز به تغییر در ظاهر دندان و تراش دارد در صورتی که لومینیزر نیاز به تراش دندان ندارد.
• ونیر لمینت چون نیاز به تراش دارد با تزریق داروی بی حسی ممکن است همراه باشد در صورتی که لومینیزر چون تراشی در آن اتفاق نمی افتد نیاز به چنین کاری ندارد.
• ضخامت لومینیزر خیلی کم است ولی با این وجود دوام زیادی دارد.
مراحل تراش، قالب گیری و انتخاب رنگ
به طور معمول زمان مورد نیاز برای انجام لمینت سرامیکی دندان بین ۲ تا ۴ هفته تخمین زده می شود.
۱) مرحله اول (مشاوره) : در جلسه مشاوره بیمار اهداف و انتظارات خود مثل رنگ، فرم و شکل دندان ها را با دندانپزشک در میان می‌گذارد. دندانپزشک دندان ها را معاینه می کند تا مطمئن شود لمینت برای او مناسب است. پوسیدگی ها و بیماری لثه باید قبل از ادامه کار برطرف شوند. او همچنین لبخند بیمار را ارزیابی می کند. دندان پزشک ممکن است برای بررسی دقیق‌تر، از دندان‌ها با اشعه ایکس تصویربرداری کند، یا با تهیه یک نمونه تصویربرداری زیبایی (cosmetic imaging) ظاهر دندان ها را بعد از لمینت به بیمار نشان دهد. تصویر برداری دندان‌های بیمار قبل از انجام کار انجام شده و نگهداری خواهد شد تا پس از انجام کار تغییرات را بتوان به خوبی مشاهده کرد.
۲) مرحله دوم (آماده سازی) : در همان جلسه اول پس از انجام مشاوره با مراجعه کننده و بررسی فرم دندان‌ها، دندان پزشک تراش مختصری بر روی دندان ها و در حد سه دهم تا یک میلی متر انجام می دهد. علت این کار این است که چون لمینت دندان جایگزین بخشی از مینای دندان میشود باید مقدار کمی از مینای سطح دندان برداشته شود تا فضای مناسب برای قرار دادن لمینت روی دندان ایجاد شود. مقدار مینایی که تراشیده میشود تقریباً برابر با ضخامت ونیر لمینت است.
این کار ممکن است با تزریق بی حسی یا بدون آن صورت گیرد. تراش مینای دندان برای قرار دادن لمینت دندان این درمان را به یک درمان برگشت ناپذیر تبدیل کرده است. به این معنی که پس از تراشیده شدن مینای دندان، بیمار دیگر نمی تواند بدون وجود روکش روی دندان های خود باشد و در صورت آسیب دیدن لمینت دندان، روکش لمینت باید با روکش جدید جایگزین شود و نمی توان بطور کامل روکش را از روی دندان حذف کرد. بعد از تراش مینای دندان، دندان پزشک قالب یا مدلی از دندان تهیه می کند و آن را به لابراتوار دندانپزشکی ارسال می‌کند تا لمینت ساخته شود. معمولاً ۲ تا ۴ هفته طول می‌کشد تا روکش های لمینت از لابراتوار برگردند. در این فاصله برای پوشاندن دندان‌ها از روکش های موقت استفاده میشود.
۳) مرحله سوم (اتصال لمینت (Bonding)) : آخرین مرحله، نصب لمینت روی دندان است. دندان پزشک قبل از چسباندن دائمی لمینت با سمان مخصوص، آن را روی دندان می‌گذارد تا تناسب اندازه و رنگ آن را بررسی کند. بعد از آن سمان مخصوصی که معمولا یک رزین ست شونده با نور است را به روکش می‌زند و آن را روی دندان قرار می‌دهد. در نهایت، سمان اضافی پاک شده، ردیف دندان‌ها بررسی و هرگونه تنظیمات لازم مثل اکلوژن و کانتکت بین دندانی انجام میشود.
در موضوع انتخاب رنگ برای درمان های لمینت و کامپوزیت امکان انتخاب رنگ دلخواه وجود دارد و بیمار می تواند از رنگ های طبیعی مشابه دندان گرفته تا رنگ خیلی سفید انتخاب کند.
کیت های مختلفی برای انتخاب رنگ وجود دارد که بسته به برند انتخابی دندان پزشک از آن ها انتخاب می کند. نکته حائز اهمیت این است که انتخاب رنگ باید در نور طبیعی اتاق و نه در مقابل نور چراغ یونیت انجام شود و بهتر است روند انتخاب رنگ بیشتر از چند ثانیه طول نکشد، چون بعد از مدتی چشم به آن عادت می کند و دیگر تشخیص رنگ راحت نخواهد بود.
درمان های جانبی قبل از لمینت دندان ها
ممکن است بیمار قبل از درمان ونیر لمینت نیاز به درمان های جانبی داشته باشد مثل:
• جراحی لیفت لثه برای افزایش طول تاج دندان
• جراحی لثه و برداشت استخوان اضافی
• ترمیم پوسیدگی های دندانی
• برداشت کامپوزیت، لمینت یا روکش قبلی دندان در صورت وجود
مزایای لمینت دندان
لمینت‌های دندانی به جز مزایای زیبایی شناختی، مزایای دیگری نیز دارند از جمله:
• اصلاح طرح لبخند: داشتن یک لبخند زیبا یکی از معیار های زیبایی می باشد. لمینت دندان با پوششی که بر روی دندان های تغییر رنگ یافته ایجاد می کند، می تواند لبخند را زیباتر کرده و اعتماد به نفس بیمار را افزایش دهد.
• کم تهاجمی بودن لمینت: معمولا برای قرار دادن لمینت های دندانی باید مقداری از مینای تاج دندان تراش داده شود اما میزان این تراش نسبت به روش های مشابه کمتر می باشد و آسیب چندانی به دندان ها وارد نمی کند.
• مقاومت بالا در برابر تغییر رنگ: یکی از مزایای لمینت دندان مقاومت بالا در برابر زرد شدن و تغییر رنگ می باشد. با به بیمار تاکید کرد که در صورتی که نکات بهداشتی را رعایت کرده و به رژیم غذایی خود توجه ویژه ای داشته باشد می تواند به مدت زیادی از درخشندگی لمینت ها برخوردار شود.
• طبیعی بودن ظاهر لمینت: با توجه به این که لمینت دندان ها در رنگ های مختلف موجود می باشند می توان رنگی را که به رنگ دندان های طبیعی نزدیک تر باشد انتخاب کرد.
• ماندگاری بالای لمینت ها
• طول درمان کوتاه آن ها
• در لمینت های سرامیکی به علت انعکاس نور روی دندان، زیبایی دندان ها دو چندان می شود.
• لک نشدن لمینت های سرامیکی به دلیل تخلخل نداشتن پس از لعاب دادن سرامیک.
عوارض و مشکلات لمینت دندان
• عدم امکان ترمیم : در صورتی که دندان دچار شکستگی یا پریدگی شود امکان ترمیم مجدد آن وجود ندارد و باید حتما آن را تعویض کرد.
• غیر قابل برگشت بودن درمان لمینت دندان به علت این که هنگام قرار دادن لمینت بر روی دندان ها مقداری از لایه سطحی دندان تراشیده می شود. در نتیجه نمی توان بعد از مدتی استفاده، آن را برداشته و جای آن را با چیز دیگری پر کرد. به همین دلیل برای افرادی که نمی خواهند برای همیشه این حالت را تجربه کنند بهتر است از روش های دیگری برای زیبایی دندان ها استفاده کرد.
• قیمت بالای لمینت های سرامیکی که همه افراد قادر به استفاده از آن نیستند.
• ایجاد حساسیت های دندانی به علت تراش انجام شده
• امکان پوسیده شدن دندان ها در صورت انجام درمان لمینت توسط افراد غیر متخصص
• پس از قرار دادن و چسباندن لمینت نمی توان رنگ آن را تغییر داد. این موضوع در مواردی که رنگ لمینت دندان با رنگ سایر دندان‌ها مطابقت ندارد، ممکن است مشکلاتی را برای بیمار ایجاد کند.
• با این که احتمال خیلی کمی وجود دارد که لمینت از جای خود بیرون بیاید اما بهتر است برای کاهش این احتمال از جویدن و گاز گرفتن اجسام سخت به شدت پرهیز کرد.
• دندان لمینت شده هم مانند سایر دندان‌ها دچار پوسیدگی میشود. در این صورت، می توان به جای لمینت از روکش کامل تاج دندان استفاده کرد.
• عمر متوسط لمینت های سرامیکی دندان معمولا ۱۰ تا ۱۵ سال است و پس از این مدت باید اقدام به تعویض آن نمود.
• در صورت تراش بیش از حد و رسیدن به عاج دندان، باند لمینت به دندان ضعیف شده و ممکن است لمینت سریع تر بیفتد.
مراقبت‌های بعدی از لمینت دندان و ماندگاری آن
در صورتی که از لمینت خوب نگهداری شود، بین ۱۰ تا ۱۵ سال ماندگار خواهد بود. البته، نگهداری از دندان‌های لمینت شده نیاز به اقدامات خاصی ندارد و رعایت اصول اولیه بهداشت دهان و دندان کافی است:
• روزی دوبار مسواک زدن، هر روز نخ دندان کشیدن و شستشوی دهان با دهان شویه های ضد عفونی کننده.
• پرهیز از فشار آوردن بر دندان‌های لمینت شده جهت شکستن و خرد کردن اجسام سخت
• پرهیز از سیگار کشیدن و خوردن غذاها و نوشیدنی هایی مانند چای و قهوه، که باعث تغییر رنگ دندان می شوند.
• پرهیز از شکستن پسته، تخمه، بادام و انواع خوراکی‌های سخت یا جویدن یخ، ته دیگ و… که نه تنها برای دندان‌های طبیعی بسیار آسیب‌زا است در مورد دندان لمینت شده بسیار جدی تر است.
• پرهیز از عاداتی مثل نگه داشتن سوزن، گیره مو یا هر جسم خارجی دیگر با دندان که باعث آسیب به لمینت‌ها میشود.
• مراجعه مرتب به دندان پزشک برای بررسی سلامت لمینت و دندان ها.
• تعویض لمینت دندان در صورت شکستگی.
برخی از سوالات متداول بیماران برای درمان لمینت دندان
• آیا لمینت دندان باعث بوی بد دهان میشود؟
با رعایت نکات بهداشتی توسط بیمار و در صورت مهارت کافی و تجربه دندان پزشک می توان از پوسیدگی و بوی بد دهان جلوگیری کرد. اگر دندان پزشک دقت نکند و بین خط لثه و روکش لمینت فاصله ایجاد شود این فاصله ی ایجاد شده می تواند سبب تجمع باکتری ها و در نهایت پوسیدگی دندان و بوی بد دهان شود.
• برای اصلاح طرح لبخند بیمار نیاز به لمینت کردن چه تعداد از دندان‌ها دارد؟
تعداد دندان‌ها جهت لمینت با توجه به خط لبخند فرد و شرایط دندان‌ها مشخص می‌شوند ولی به طور معمول لیمنت برای ۸ یا ۱۰ دندان جلو انجام میشود. البته در برخی از موارد حتی با لمینت کردن ۱ یا ۲ دندان، نتیجه‌ی مطلوب بدست می‌آید. به طور کلی روش های دندان پزشکی زیبایی لمینت دندان و کامپوزیت دندان برای دندان های جلویی و اصلاح طرح لبخند کاربرد دارند.
• آیا برای دندان های کج شده می توان ونیر لمینت قرار داد؟
درست است که دندان های کج جذاب نیستند اما مشکل بزرگ تر به مخاطره افتادن سلامت دندان ها و لثه است. وقتی دندان ها به شدت کج باشند فضای بین دندانی را نمی توان به خوبی تمیز کرد و گیر غذایی و تجمع پلاک در محل باعث پوسیدگی و درد می شود.
همچنین وارد آوردن فشار نگهانی روی یک شئ سخت ممکن است باعث شکستن دندان ها شود. درمان لمینت برای دندان هایی که نا مرتبی مختصری دارند مناسب است اما در مورد دندان هایی که کج شده اند یا به هم ریختگی آن ها زیاد است لمینت دندان نه تنها مشکلی را حل نمی کند بلکه باعث مشکلات بیشتر می شود. در این موارد بهتر است بیمار با یک متخصص ارتودنسی مشورت کند. درمان ارتودنسی دندان های کج شده را در جای مناسب قرار می دهد. بعد از درمان ارتودنسی بیمار برای کامل کردن و زیبا تر کردن لبخند خود می تواند به سراغ درمان ونیر لمینت برود.
در بیمارانی که دندان های خرگوشی دارند نیز به همین شکل است. دندان هایی که به شدت بیرون زده هستند در معرض آسیب قرار دارند و در صورت عدم درمان و یا انتخاب درمان نا مناسب بیماران در آینده با مشکلات بیشتری روبرو می شوند و مجبور به انجام درمان های پرهزینه خواهند بود.
جمع بندی
امروزه حساسیت و توجه افراد به ظاهر و لبخند خود بیشتر شده است و هر کس به نحوی به دنبال اصلاح طرح لبخند و بهبود زیبایی خود است. برای ارتقا زیبایی راه های درمان مختلفی وجود دارد که در این جا به یکی از این درمان ها یعنی ونیر لمینت پرداختیم.
ونیرهای سرامیکی لمینت تنوع رنگی که دارند به فرد ظاهری طبیعی می بخشند و با این که در دسته درمان های پر هزینه قرار می گیرند اما میتوان گفت با توجه به دوام بالایی که دارند مقرون به صرفه هستند. با این حال انتخاب روش درمانی به نیازها و الویت های بیمار بستگی دارد که بهتر است در جلسه مشاوره به طور کامل به آن ها پرداخته شود.
“دکتر موفق فولادگر متخصص ایمپلنت دندان، متخصص ارتودنسی دندان و دندانپزشک زیبایی ”
✔ عضو سازمان رسمی نظام پزشکی کشور
✔ عضو انجمن دندانپزشکان ایران
✔ رتبه پنجم آزمون جامع دندانپزشکی کشور سال ۱۳۷۱
✔ دارای گواهینامه جراحی ایمپلنت Astra کشور سوئد
✔ دارای گواهینامه جراحی ایمپلنت Zimmer کشور آمریکا
✔ دارای گواهینامه جراحی ایمپلنت Horisons آمریکا
✔ دارای تجربه ۲۵ سال درمان بالینی در ایران و خارج از کشور
🏥 آدرس مطب : سعادت آباد ، میدان کاج ، ابتدای خیابان بهزاد ، ساختمان ارس ، پلاک۴ ، طبقه۴
📞 شماره تماس مطب : ۰۲۱۲۲۰۸۹۰۰۳